Od dawna chciałem poruszyć ten temat na forum ale cały czas brakowało czasu...
Kilka miesięcy temu dotarłem do planów w skali 1:100, datowanych na 30.05.1925 roku, przedstawiające położenie i rozmieszczenie Batalionu Elektrotechnicznego, który mieścił się przy Al. Paderewskiego.
Na plenie widzimy kilka bradzo ciekawych rzeczy... mianowicie granice cmentarza miejskiego, które są inne i wszystko na to wskazuje, że część cmentarza została usunięta ( obecnie to teren hotelu Mazovia i część parkingu ).
Dla tych, którzy interesują sie historią Nowego Dworu Mazowieckiego nie jest żadną nowością, że na cmentarzu miejskim było wydzielone miejsce, w którym grzebano zmarłych na choroby zakaźne nawet z Legionowa i okolic. Nie wiadomo jednak w której części cmentarza było to miejsce. Zdania są różne... jedni twierdzą, że w pobliżu płotu byłej jednostki na wysokości hotelu Mazovia inni, że lekko w lewo w samym rogu cmentarza ( MOPS/Przychodnia). Być może miejsce to znajdowało się w usuniętej części cmentarza, widocznego na planie?
Następna ciekawa rzecz, to granice Batalionu Elektrotechnicznego po drugiej stronie torów - obecnie ulica Przytorowa, teren MZO. Ten plan całkowicie podważa obecne granice cmentarza żydowskiego. Widać na nim jasno i wyraźnie jak przebiegały te granice i wktórym miejscu znajdował się cmentarz. Tak więc bujdą jest - dla mnie było to wiadome od lat - że kirkut był bardzo duży i sięgał aż do torów przez teren obecnego MZO. Dużym zdziwieniem jest dla mnie fakt, że teren Batalionu wkraczał głęboko w Nowodworzankę - obecna ulica Akacjowa i Wiśniowa. Czyżby w tym miejscu odbywały się ćwiczenia wojskowe?
Ciekawostką dla tych, którzy interesują się lokalną historią będzie również fragment planu, na którym widać do jakich mieszkańców należały grunty przy obenym skrzyżowaniu Al. Paderewskiego i Sportowej.
Między innymi możemy odczytać takie nazwiska jak: Władysław Stasiak, Teofil Traczyk, Robert Prec, Maksymilian Szlagowski, Otto Kolm i innych - niestety nie mogę odczytać poprawnie.
Dobrze... zacznę więc od "szkicu sytuacyjnego terenów batalionu elektrotechnicznego saperów"
A teraz "projekt rozmieszczenia maszynowego batalionu elektrotechnicznego saperów".
Jak widać z powyższych planów dość precyzyjnie można wyznaczyć granice Batalionu, na współczesnych mapach google.
Na zdjęciu poniżej możemy dokładnie zobaczyć, gdzie znajdował się wspomniany przeze mnie cmentarz jak również teren kolejowy.
Na kolejnym zdjęciu możemy dokładnie prześledzić granice Batalionu, które należą teraz do MZO, Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego "Dom Rodzinny" - były szpital zakaźny - oraz PKS Polonus - Dawniej PKS i LOK. Widać wyraźnie, że przebiegają one obok cmentarza żydowskiego - wg map, które są w UM, kirkut był na terenie MZO - wchodzą na Nowodworzankę