Uroczystości na nowodworskim Kirkucie 14.07.2011

[janusmen]

Chciałbym dodać nowy fakt dotyczący Kirkutu.
W 1940 roku odbyły się egzekucje Polaków m.in. został rozstrzelany Pan Miłobędzki lat 19.
Mieszkaniec Nowego Dworu, należał do Harcerstwa Polskiego.
Wiadomość tę usłyszałem od rodziny.
Czy ktoś wie coś więcej na temat egzekucji wykonywanych na kirkucie?

[Yogi]

Co pan,panie janusmen@ wjeżdża mi tutaj z tymi egzekucjami?Tak cię interesuje ta mokra robota?Bo mnie na ten przykład ani trochę.Ale mogę ci powiedzieć czym był kirkut zaraz po wojnie.Otóż był składowiskiem niewypałów pozostałym po działaniach wojennych.Pamiętam jeszcze,jak mi opowiadała moja mama,jak to któregoś dnia jeden z jej kolegów z klasy,przytargał z tamtąd do szkoły uzbrojony pocisk mozdzierzowy średniego kalibru.A paru innych chłopaków zginęło tam rozszarpanych wybuchami niewypałów,którymi się bawili.A dodam,że to były lata czterdzieste.

[KaloNDM]

Nieprawda. Synagoga w Nowym Dworze znajdowała się przy nieistniejącej dziś ulicy Berka Joselewicza. Ulica ta przebiegała od ul. Szerokołęcznej (dzisiejszej ul. Mazowieckiej) do ul. Legionów. Synagoga została zbudowana na kilka lat przed wybuchem II wojny św. ze składek w większości Żydów warszawskich bo nowodworscy byli za biedni, poprzednią drewnianą strawił pożar więc postanowiono zbudować murowaną.
Przebieg ul. Berka Joselewicza
Mniej więcej w tym miejscu stała synagoga

Co do lokalizacji, trafione w 100%
Faktycznie istnieją do dziś obramówki dookoła garaży.
Yogi też ma rację, ponieważ synagogi były dwie.
Jedna duża miejsce jak wyżej, druga mała właśnie w okolicach sportowego.
Moja 90-letnia sąsiadka, która pomimo sędziwego wieku jest bardzo sprawna, przebywa obecnie poza Nowym Dworem.
Jak wróci, dokładnie się jej podpytam i nagram wypowiedź kamerą.

A oto sama synagoga. (Źródło: "Ilustrowana Monografia Miasta Nowego Dworu Mazowieckiego z Historią twierdzy Modlin" - Ryszard Gołąb)

Natomiast zdjęcie synagogi?
Z całym szacunkiem dla ś.p. Ryszarda Gołąba i jego książki ale nie jest to zdjęcie murowanej synagogi.
Nie wiem skąd miał takie informacje.
Synagoga była o wiele mniejsza, nie miała kolumn, a o budynkach przyległych do niej, nie ma w ogóle mowy.
Do tej pory żyją ludzie w Nowym Dworze, którzy pamiętają jak wyglądała Bożnica - bo tak nazywali przed wojną synagogę, Polacy wyznania katolickiego.

Tak kirkut wyglądał przed wojną:






Czy ktoś może ma jeszcze jakieś zdjęcia kirkutu <1940?
Może zdjęcia powojenne?

Fotografie kirkutu, opiszę następnym razem.
Z racji tego że mieszkam od urodzenia w tej okolicy, dokładnie wiem gdzie te zdjęcia były zrobione.
Dysponuję zdjęciami cmentarza ewangelickiego - przedwojenne - oraz zdjęciami z 1970 roku strony żydowskiej.
Dokładnie miejsca, gdzie obecnie stoi dom cygański i państwa Warsz.....ch.
Będzie też wątek dotyczący cmentarza ewangelickiego i ciekawe dokumenty z nim związane.

[rather]

Trafiłem na stronę sztetl.org.pl - jest na niej bardzo dużo zdjęć Nowego Dworu, przedstawiających miejsca, o których historii nie miałem pojęcia. Totalnym idiotyzmem jest, że miasto nie wiesza na każdym z tych budynków tablicy informacyjnej...

Rozlewnia piwa Bermana
Dawna siedziba gminy żydowskiej

Jest też masa zdjęć miejsc, w których dokonywano egzekucji Żydów i zdjęcia budynków bez opisu co mieściły.

[KaloNDM]

Trafiłem na stronę sztetl.org.pl - jest na niej bardzo dużo zdjęć Nowego Dworu, przedstawiających miejsca, o których historii nie miałem pojęcia. Totalnym idiotyzmem jest, że miasto nie wiesza na każdym z tych budynków tablicy informacyjnej...

Hmm.. Rather.. przepraszam za moją wścibskość ale mam do Ciebie pytanie..
Jak długo mieszkasz w Nowym Dworze?
Wiesz, te miejsca które opisałeś, zna każdy rodowity mieszkaniec tego miasta.
Nawet nie masz pojęcia ile takich miejsc jest - jeszcze stojące budynki.
Ile miejsc jest takich, na którym stoją już nowe budynki - kamienice "nowodworskich biznesmenów"
i "tych co znają burmistrza"
Ile miejsc jest nie zaznaczonych na mapach, a istnieją jeszcze ruiny.
A wszystko to, dotyczy samego Nowego Dworu Mazowieckiego.
Nie Modlina. Nie Twierdzy. Tylko Nowego Dworu.
Byłem ostatnio na zebraniu Rady Ochrony Pamięci, Walk i Męczeństwa.
To taka instytucja opiniodawcza powołana przez naszego wspaniałego burmistrza
Byłem zażenowany.
Należą do niej lokalni patrioci, którzy żyją historią tego miasta.
Są tam ludzie w różnym wieku o różnym wykształceniu.
Wiesz co..
Z racji tego że powołał "ten twór" nasz miłościwie panujący, to tez "twór" nie ma prawa głosu.
Są bo są i tyle.
Nasz miłościwie panujący ma "ich" i "to" centralnie w czterech literach.
Wiesz że Ci ludzie za własne pieniądze w czasie wolnym od pracy jeżdżą po różnych archiwach i szukają.
Myślisz że ktokolwiek zwraca im za to pieniądze?
Myślisz że ktokolwiek im za to dziękuje?
Przecież to powinien robić dział promocji miasta i co roku w uchwalanym budżecie miasta, powinna być zadeklarowana dana kwota
na takie działania.
Powinna byc izba pamięci miasta Nowy Dwór Mazowiecki.
Wiesz że wszystkie materiały które zbierał ś.p. Ryszard Gołąb - dokumenty, zdjęcia, mapy, pamiątki - zostały sprzedane przez jego syna na allegro?
Nasz miłościwie panujący wiedział o tym. Była podobno nawet specjalna oferta dla miasta, aby wykupić te pamiątki.
Myślisz że kogoś to zainteresowało?
Zaproponowałem, aby na następnym spotkaniu tej Rady, nagrać ich kamerą.
Przecież to woła o pomstę do Nieba, jak traktuje tych ludzi wielce nam panujący.
Brak słów..

[tk28]

A oto sama synagoga. (Źródło: "Ilustrowana Monografia Miasta Nowego Dworu Mazowieckiego z Historią twierdzy Modlin" - Ryszard Gołąb)

Natomiast zdjęcie synagogi?
Z całym szacunkiem dla ś.p. Ryszarda Gołąba i jego książki ale nie jest to zdjęcie murowanej synagogi.
Nie wiem skąd miał takie informacje.
Synagoga była o wiele mniejsza, nie miała kolumn, a o budynkach przyległych do niej, nie ma w ogóle mowy.
Do tej pory żyją ludzie w Nowym Dworze, którzy pamiętają jak wyglądała Bożnica - bo tak nazywali przed wojną synagogę, Polacy wyznania katolickiego.

Innego zdania niż Twoje są osoby z Forum Żydów Polskich gdzie przedstawiono powyższe zdjęcie jako synagogę w NDM. LINK. Jeśli uda Ci się nawiązać kontakt tą kobietą to możesz także zapytać o to zdjęcie.

[KaloNDM]

Innego zdania niż Twoje są osoby z Forum Żydów Polskich gdzie przedstawiono powyższe zdjęcie jako synagogę w NDM. LINK. Jeśli uda Ci się nawiązać kontakt tą kobietą to możesz także zapytać o to zdjęcie.

Wiesz.. mało mnie interesuje wpomniane przez Ciebie forum.
Mam z nią kontakt, ponieważ jak napisałem wcześniej, to moja sąsiadka.
Była sąsiadką mojego pradziadka, dziadka, ojca
Mam też nagrany materiał wideo z jej opowieściami o przedwojennym Nowym Dworze Mazowieckim.
Myślisz że nie pokazałem jej tego zdjęcia?
Umówiłem się z nią na nagranie ale tak jak napisałem, nie ma jej w tej chwili.

Nie tylko ona pamięta synagogę.
Pamięta ją również moja druga sąsiadka rocznik 1924
Sąsiad, rocznik 1927, drugi sąsiad rocznik 1930
i wielu innych sędziwych mieszkańców Nowodworzanki.

[tk28]

Wiesz, piszesz jakoś pokrętnie. Skoro pokazywałeś jej to zdjęcie to może napisz co Ci odpowiedziała. Piszesz tak połowicznie jakby Ci się nie chciało. Na forum, które Cię nie interesuje przetłumaczono fragment tekstu spod zdjęcia synagogi, który brzmi "wielka bożnica Nowego Dworu". Nie wiem teraz kto ma większą rację, żydowska księga czy Ty. Może najpierw zrób te filmy, zamieść je w sieci, przedstaw nam to będziemy mieli temat do dyskusji bo mnie takie zaprzeczania niepodparte dowodami nie przekonują. Skoro tak wszyscy pamiętają tę synagogę to może niech ją narysują, a może mają nawet zdjęcia A co Ci zrobiło wspomniane przeze mnie forum

[KaloNDM]

Wiesz, piszesz jakoś pokrętnie. Skoro pokazywałeś jej to zdjęcie to może napisz co Ci odpowiedziała.

Napisałem kilka postów wcześniej trzeba tylko czytać.

Piszesz tak połowicznie jakby Ci się nie chciało. Na forum, które Cię nie interesuje przetłumaczono fragment tekstu spod zdjęcia synagogi, który brzmi "wielka bożnica Nowego Dworu".

Piszę połowicznie ponieważ brak mi czasu na dyskusje.. mam małe dzieci.
Poza tym, każdy tylko chciałby brać nie dając nic w zamian.
Dobrze wiem co było napisane, ponieważ to zdążyłem przeczytać.

Nie wiem teraz kto ma większą rację, żydowska księga czy Ty. Może najpierw zrób te filmy, zamieść je w sieci, przedstaw nam to będziemy mieli temat do dyskusji bo mnie takie zaprzeczania niepodparte dowodami nie przekonują. Skoro tak wszyscy pamiętają tę synagogę to może niech ją narysują, a może mają nawet zdjęcia A co Ci zrobiło wspomniane przeze mnie forum

Dla mnie - za całym szacunkiem do Ciebie - możesz sobie wierzyć i w Księgę Hare Kryszna
Filmów Waść Ci u nas dostatek, a na umieszczenie w sieci, trzeba mieć zgodę.
Żaden z żyjących i sfilmowanych przeze mnie nie wyraził zgody.. nie dziwię się..
Rodowitych w Nowym Dworze coraz mniej, więcej było tych, którzy osiedlili się w Nowym Dworze po wojnie..
Oficerowie LWP, WSI, Partyjni itp..
Skoro tak Tobie zależy na rysunkach, to przejdź się ulicą Akacjową, Nadwiślańską, Długą - do tej pory na tej ulicy mieszkają potomkowie Hallerczyków - Miodową, Kilińskiego, Łęczną i poszukaj, pytaj, na pewno znajdziesz.
A forum nic mi nie zrobiło..
Po prostu, jak mnie coś interesuje, to się tam loguję.. tyle.

[rather]

Hmm.. Rather.. przepraszam za moją wścibskość ale mam do Ciebie pytanie.. Jak długo mieszkasz w Nowym Dworze? Wiesz, te miejsca które opisałeś, zna każdy rodowity mieszkaniec tego miasta.

Do Nowego Dworu moja rodzina sprowadziła się jeszcze przed wojną z Jaruzelskim . Ale fakt, że dużo lepiej znam Twierdzę, w której się wychowywałem i mieszkałem kilkanaście lat... Znałbym te miejsca, gdyby były odpowiednio opisane - głupia tabliczka kosztuje kilkaset złotych. Ciekawe ile kosztowała ostatnia nadzwyczajna sesja RM? Pewnie można by za tę kasę otabliczkować pół miasta

[KaloNDM]

Do Nowego Dworu moja rodzina sprowadziła się jeszcze przed wojną z Jaruzelskim

Ale fakt, że dużo lepiej znam Twierdzę, w której się wychowywałem i mieszkałem kilkanaście lat..

Toś Ty Twierdzak z krwi i kości

Ciekawe ile kosztowała ostatnia nadzwyczajna sesja RM? Pewnie można by za tę kasę otabliczkować pół miasta

Jak to się mówi.. z ust mi to wyjąłeś..
Rather na Burmistrza NDM!!!

[LOL21NDM]

Przepraszam za późne dołączenie do dyskusji w tym temacie, ale dopiero od dzisiaj tu trafiłam. O stronie internetowej http://www.luteranie.net/index.php?opti ... &art_id=38 chyba już ktoś wspominał wcześniej (ten link tutaj traktuje o kolonii w Nowym Modlinie, ale są z tej strony również dalsze linki do tematów bliższych Nowiakowi).
Natomiast nie wiem czy wiecie o trzech dość ciekawych książkach związanych z historią Nowego Dworu (niestety, nie są to książki w języku polskim):

1. "Pinkas Nowy Dwor; Memorial book of Nowy-Dwor"
http://www.jewishgen.org/yizkor/Nowy_Dw ... _Dwor.html - mam ją w formacie książkowym w domu, ale tylko jeden krótki rozdział (podsumowanie) jest po angielsku... Sama księga jest bardzo gruba i ma sporo zdjęć. Ciekawe, czy kiedyś doczeka się tłumaczenia na polski.
2. Kolejna książka to "From a Ruined Garden - The Memorial Books of Polish Jewry" (edytowana i tłumaczona przez Jack Kugelmass i Jonathan Boyarin), a w niej opowiadanie pt. "Wanderings of a Child) - Nowy Dwór w czasie wojny widziany oczyma dziecka: wspomnienia osoby, która w roku wybuchu wojny miała osiem lat. Być może opowiadanie to jest również zawarte w oryginale w księdze wymienionej w punkcie pierwszym - ale pewności nie mam.
3. Powieść pt. "The Magic We Do Here" autorstwa Lawrence Rudner - szczególnie interesujący jest początek opisujący życie w Nowiaku (zaczyna się od roku 1922).

Co zaś się tyczy synagogi, to niedawno było kilka zdjęć na Allegro ze zrujnowanego wnętrza. Niestety, nie udało mi się ich kupić.

[rather]

Ta pierwsza książka jest zeskanowana i dostępna na stronie New York Public Library - niestety w języku dla mnie mocno zagranicznym (pisana od prawej do lewej), więc nie można przeczytać nawet podpisów pod zdjęciami. Chociaż niektóre mają podpisy po angielsku wprost na zdjęciu, więc jest trochę lepiej...

[LOL21NDM]

Ta pierwsza książka jest zeskanowana i dostępna na stronie New York Public Library - niestety w języku dla mnie mocno zagranicznym (pisana od prawej do lewej), więc nie można przeczytać nawet podpisów pod zdjęciami. Chociaż niektóre mają podpisy po angielsku wprost na zdjęciu, więc jest trochę lepiej...

Zgadza się: na dole strony na którą prowadzi link przeze mnie podany w punkcie pierwszym jest link do skanu księgi.

[Zebżydowski]

Po straszliwych spustoszeniach jakie nastąpiły po Holocauście Żydzi zdawali sobie sprawę że świat jaki znali sprzed wojny odszedł na zawsze. By ocalić od zapomienia ten świat spisywane były relacje od tych którzy przeżyli. Relacje dotyczące ich wspomnień sprzed 1945. Tak powstały Księgi Pamięci zawierające informacje z bodajże każdego miasta w Polsce w którym żyli Żydzi.
Księga Pamięci Nowego Dworu z pewnością opisuje ten świat, i to pewnie z detalami. Proszę chociażby spojrzeć na tytuły niektórych rozdziałów:
- "Oto jak pamiętam moje miasto"
- "Na rynku"
- "Balkon na Piaskach"
- "Trzy pokolenia rodziny Juresów"
Dla przypomnienia: Jures był fotografem w Nowym Dworze.
Mnóstwo materiału który pozostaje dla nas zupełnie nieznany.

A może by tak to przetłumaczyć?!
Księga liczy 575 stron, około 10% to zdjęcia, zatem litego tekstu mamy jakieś 520 stron. Licząc po 40 zł za stronę to by wyszło jakieś 21 kzł.
Gdyby skrzyknąc jakąś składkę, zainteresować miasto i wydębnić stamtąd trochę forsy na ten szczytny cel, zebrać pieniądze, przetłumaczyć i wydać?!

Co wy na to?